1-15 Nisan 1941: Yunanistan ve Yugoslavya’nın İşgali

1 Nisan 1941 Rommel’in Afrikakorps‘u, Hitler’in tank takviyesi için beklenmesi emirlerine karşı çıkarak Mersa Brega‘daki İngiliz üssüne saldırmak için ilerlemeye başladı. Alman kukla tankları tarafından aldatılınca düşman gücün kendilerine göre sayıca fazla olduğuna inanan İngiliz kuvvetleri, Libya’da geri çekiliyor oysa panzer zannettikleri araçların çoğu üzerine boyalı kumaşlar gerilmiş kamyonlardan ibaret.

Güney Fransa’da tutuklanan 13 kişi, Fransız Komünist lideri Maurice Thorez’in sürgününün ardından Marsilya sokaklarını yeniden adlandırdıkları “Komünist 1 Nisan

Günü komplosu” ile suçlanıyor. Polis düzinelerce sahte yol levhası ele geçirdi.

Cambridge’de bir genç hava saldırılarından sorumlu polis müdürü Alice Sutley’e yakındaki bir bomba sığınağında bir ceset bulduğunu söyler. Alice: “Kötü 1 Nisan şakası yapma” cevabını verir. Oysa ki sığınakta intihar etmiş bir adamın Nazi ajanı Willem Ter Braak’ın cesedi bulunmakta. Churchill’e suikast yapmak için İngiltere’ye paraşütle inen Braak İngiltere’deki diğer bütün Alman casuslarının aksine, parası ve şansı tükenene kadar yakalanmaktan kaçmayı başarmış onunda umutsuzluk içinde intihar etmiştir.

Asmara’da Eritre’deki son İtalyan kalesiyle ilerleyen İngiliz kuvvetleri, iki yerel polis tarafından karşılandı: şehir teslim oldu, İtalyan kuvvetleri kaçtı.

Eritre’deki zaferi kutlamak için Asmara’da görev yapan müttefik birlikler yani İngilizler, Avustralyalılar, Gurkhalar, Hintliler, Sudanlılar ve Güney Afrikalılar yürüyor.

Indiana’da yayınlanan Elkhart Daily Truth gazetesi ABD Ulusal Muhafızlarının, düşmanlara küçük bombalar atmak için 25.000 karga eğiterek devleti savunmak için düşük maliyetli bir hava kuvvetleri yaratmayı planladığını duyurdu (Sonradan bu haberin 1 Nisan şakası olduğu anlaşıldı)

2 Nisan 1941 Arap milliyetçileri Irak’ta bir darbe yaptı: Dört Alman yanlısı Albay, “Altın Meydan”da Irak’taki Abdullah’ın İngiliz destekli kral naibini devirdi. Bağdat’a hâkim olan İngiliz karşıtı Irak askerleri ki gizlice Nazi parası ve Alman askeri destek teklifleriyle desteklenen Albay Rashid Ali’nin öncülüğünü yaptığı “Ulusal Savunma Hükümeti“ni ilan etti. Irak hükümdarı Abdullah dün gece İngiliz savaş gemisi HMS Cockchafer’e binerek askeri darbeden kaçtı ve Basra’ya gitti. Irak’taki yeni devrimci rejime sadık birlikler Bağdat yakınlarındaki RAF üslerini kuşattı ve kesti. Yeni Irak Cumhurbaşkanı Raşid Ali, Avrupa savaşında tarafsızlığını ilan etti.

Deneysel Alman avcı uçağı Heinkel He 280, ilk test uçuşunda: Dünyanın ilk ve tek jet motorlu avcı uçağı.

Alman işgali altındaki Hollanda’ya Kraliyet Hava Kuvvetleri uçakları tarafından gökyüzünden 75.000 çay poşeti atılıyor. Poşetlerin üzerinde “Hollanda yükselecek. Cesaretini koru” yazıyor.

İngiliz kuvvetlerine Bingazi kasabasını tahliye etmeleri emredildi. İngilizler Afrikakorps ile sert bir savaştan korkuyorlar, Batı Libya’yı Almanlara bırakıyorlar.

Macar Başbakan Pál Teleki kendini vurarak intihar etti. Nazi Almanyası karşıtı ve Macaristan’ın tarafsızlığını destekleyen Teleki, Yugoslavya’yı işgal etmek üzere Macaristan’a yürüyen Alman birliklerine söyleniyor.

3 Nisan 1941 Teleki’nin intihar notu: Macar hükümeti “Korkaklığımızdan sözümüzü bozduk. Ceset hırsızı olacağız! Bir çöp ülkesi. Seni geride tutmadım. Suçluyum!”

4 Nisan 1941 Kuzey Afrika’da doğuya ilerlemeden önce bekleme emrini uygulamayan Alman Orgeneral Rommel karısına şöyle yazıyor: “İngilizler kaçmak için birbirlerinin üstüne düşüyorlar. Kayıplarımız küçük. Ganimet henüz tahmin edilemiyor … Mutluluktan uyuyamıyorum.”[1]

https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=vFFWhHlqnGU

Rommel, Afrika Korps,El Agheila 1941 (Video)

İngiltere Çalışma Bakanı Ernest Bevin, daha yüksek bir ücret karşılığında 6000 kişilik bir grevin lideri olan 6 Manchesterlı mühendisi tutuklamak için hükümetin acil savaş yetkilerini kullanıyor.

Almanlar, Libya’daki Bingazi İngiliz 2. Zırhlı Birimi’ni ele geçirdi. İngilizler, Alman tanklarının olduğundan daha yakın olduğunu düşündükleri için düşman ellerine düşmesini engellemek için kendi yakıt tedariklerini patlattılar ve mahsur kaldılar.

Churchill gizlice Sovyet sınırına kadar işgal altındaki Polonya’ya taşınan Alman birlikleri hakkında SSCB’sine uyarıda bulundu ama Stalin “bariz provokasyonu” reddetti.

5 Nisan 1941 Hitler ,Japonya’nın Berlin büyükelçisi Yōsuke Matusoka ile bir araya geliyor. Japonya ve ABD savaşa giderse, Almanya’nın Japonya yanında yer alacağını vaat ediyor. Hitler: ABD ile savaş istenmeyen bir durum ama bir karşılaşmadan daha fazlası olacak; Alman askerleri açıkça Amerikalılardan çok daha üstün.”

İngiliz hükümeti, elle pompalanan yeni gaz maskelerini test etmek için Londra’da göz yaşartıcı gaz salıyor.

Alman dağ birlikleri de Yunanistan’ı işgal ediyor: Almanlar, Yunanistan’ın Metaxas  hattına 2 orduyla saldırıyorlar. Avustralya, Yeni Zelanda ve İngiliz askerleri,

Yunanistan’ın Metaxas Hattı’nı İtalyan saldırganlardan korumak için geldiler.

Rommel’in Kuzey Afrika’daki birlikleri, Msus’un eteklerine ulaştı. Alman birlikleri 5 gün içinde neredeyse 100 mil boyunca “İngilizlerin elindeki” Libya topraklarında ilerlediler.

6 Nisan 1941 Alman ve İtalyan birlikleri, Avusturya, Romanya, Bulgaristan, Arnavutluk ve İtalya’nın sınırlarını zorlayan her taraftan Yugoslavya’yı işgal ediyor.  Alman ordusu sınırında toplu halde yığılmış durumdayken bile Yugoslavya hala tarafsızlık ilan etmeye çalışıyor. Bombalar, Hitler’in kişisel emriyle “İntikam Operasyonu”nda Belgrad 500 Luftwaffe uçağı şehir merkezini çökerten bomba yüklerini bırakıyorlar. Belgrad şehir merkezi, Pazar günü Ortodoks Palmiye Pazarı[2] kutlamasından dolayı ziyaretçilerle doluyken, Alman yangın bombalarıyla ateşe verildi. Kütüphaneler, saraylar ve şehir hayvanat bahçesi yanıyor. Belgrad’daki görgü tanığı: “Şaşkın bir ayı, şu anda bir alev kütlesine dönüşmüş bir ayı oteli geçerek Tuna nehrine doğru yöneliyor.” Belgrad’da en az 2000 kişi öldü. 150 kişilik Yugoslav hava kuvvetleri Luftwaffe ile baş edemiyor. Sayısız asker ile çevrelenmiş Yugoslav ordusu “Blitzkrieg” den önce çöküyor. Alman tankları güneyde yarışıyor, dağ savunmalarına çarpıyor.

New York Times haritası, ülkenin bir “Dağ Kalesi” olduğunu iddia ediyor.

Almanların Yunanistan işgali, Metaxas Hattı’nda dağ kalelerinde duraklıyor. Wehrmacht saldırıları, Yunanlılarca büyük zayiatlar verilerek püskürtüldü.

İtalyan imparatorluğunun Etiyopya’daki son dayanağı Addis Ababa, İngiliz ve Müttefik kuvvetlerine düştü. İtalyan ve kutsal Etiyopyalı “Askari” birlikleri teslim oldu. Addis Ababa’ya ilk olarak siyah askerlerin alayı olan Doğu Afrika Tüfekleri ile ulaşıldı; İngiliz General Cunningham onlara ilerlemeyi durdurmalarını ve Beyaz Güney Afrika askerlerinin İtalyan kentini ele geçirmek için girmelerine izin vermelerini emrediyor.

Doğu Afrika Birlikleri komutanı Tuğgeneral Fowkes, Cunningham’ın ilerlemeyi durdurma emirlerini görmezden gelmeye çalıştıysa da uçaktan atılan mesajları

görünce durduruldu.

Almanlar, Yunanistan’da 12 saat içinde İtalyanların 5 ay içinde yaptığından daha fazla ilerledi. İngiliz karikatüristler Mussolini ile alay ediyor:

Yunanistan-Bulgaristan sınırındaki Nymphaea Kalesi, şu anda tamamen Wehrmacht birlikleri ve toplarıyla çevrili durumda ama kalenin Yunan savunucuları teslim olmayı reddediyor.

7 Nisan 1941 Libya’daki iki yüksek rütbeli İngiliz komutan yakalandı: Generaller O’Connor ve Neame, ön cephede korumasız bir durumda gezerken, Alman ilerleyişinin hızını göz ardı ettikleri için düşmana esir düştüler.

Yunanistan’a cephane taşıyan İngiliz gemisi Clan Fraser, Pire Limanı’nda Luftwaffe bombaları yüzünden yanıyor. Gemide bulunan 350 ton TNT devasa bir patlamaya sebep oldu ki patlamanın gücü, Pire’deki her pencereyi kırdı hatta 15 mil uzakta, Atina’da kapılar menteşelerinde havaya uçtu. Ayrıca 11 gemi daha patladı.

Mihver güçleri Yugoslavya’nın derinliklerine daldılar. Üsküp kenti güneyde düşerken, kuzeyde Almanlar Belgrad’a 100 mil uzaklıkta. Yugoslavya birlikleri çoğunlukla kötü donanımları yüzünden yok ediliyor. Yugoslav askerlerinin üçte birinin üniforması hatta botu yok. Dahası birçok Hırvat “Sırp” hükümetini savunmak için işgalcilerle savaşmayı reddetti.

8 Nisan 1941 Yunan kalesi Nymphaea 36 saattir topçu atışıyla darmadağın ediliyor.

İngiliz hükümeti genel vergi artışlarını açıkladı: Gelir vergisi oranı: % 50’ye varıyor, kişisel ödenekler düşürülüyor ve “savaş süresi boyunca tasarrufların geri çekilmesi donduruluyor.

Yugoslavya, İngiltere ve ABD’ye acil askeri yardım için başvuruyor. Ancak iki ülkede Alman işgalini kınamakla birlikte yalnızca moral desteği verebiliyorlar.

Almanlar Yunanistan’ın Metaxas hattını geçtiler: Alman Alp birlikleri, Yunanlıları vurmak için 2100 metre yüksekliğindeki “geçilmez” zannedilen karla dolu geçitleri

geçti.

Luftwaffe’nin 3 gündür bombaladığı Belgrad’da 10.000’i aşkın kişi öldü.

Yeni kamuoyu araştırmasına göre Amerikalıların % 68’inin “Almanya ve İtalya’yı yenmenin başka yolu yoksa” savaşa gireceğini gösteriyor.  Geçen yıla göre % 50

artış var. Amerikalıların % 28’i ise savaşa girmektense Mihver devletlerinin kazanmasına izin verme taraftarı. İzolasyoncu Jeanette Rankin, “Savaşa ve demokrasiye sahip olamazsınız; savaş özgürlüğü yok eder” diyor.

9 Nisan 1941 Alman panzerler Selanik limanına güneye doğru ilerliyor : Almanlar, Yunanistan’ı sadece 3 günde yarı yarıya işgal etti.

Hırvat milliyetçileri, Nazi işgalcilerle a barış çağrısında bulunuyor. Almanlar, Yugoslav ordusundaki Sırp olmayanların Almanlara teslim olması ve Yugoslavya’yı “parçalarına ayırmalarına” yardım etmesi gerektiğini söylüyor.

Alman işgali altındaki Polonya’daki Gettolar Yahudilerle doldurulmaya devam ediyor. Sadece bugün 6.000 Yahudi Oświęcim kentinden sınır dışı edildi.

Alman ilerlemelerinin dışında kalan Metaxas Hattı’nın kalelerinin Yunanlı savunucularına daha fazla direniş boşuna olduğu söylenerek teslim olmaları emredildi.

ABD şimdi zor durumdaki Yugoslavya’ya askeri yardım göndermeyi vaat ediyor: Alman işgalciler, askeri yardımı memnuniyetle karşıladıklarını söylediler: “Roosevelt ne kadar çok gönderirse ganimetimiz o kadar büyük olur.”

10 Nisan 1941 Yunanlı Albay Salvanos, Alman işgalciler tarafından kuşatılsa da 1000 erkeğine teslim olma emrini vermeyi reddetti: Evlerini kaybetmeyi kaleyi kaybetmeye tercih ederiz, sonuna kadar savaşıyoruz”. Albay Salvaros, emirlere uymayanları askeri mahkemeye vermekle tehdit etti.

Hırvat Faşist partisi Ustaš, Zagreb’in kontrolünü ele geçirdi ve Hırvatistan’ın bağımsız devletini ilan etti. Horvatlar, Nazileri kurtarıcı olarak kabul etti. Hırvat ve Sloven askerlerinden oluşan 2 “Yugoslav” ordusu, Alman işgalcilere topluca teslim oldular.

11 Nisan 1941 Alman işgali altındaki Danimarka ve tarafsız ABD, Kanada’nın işgalini önlemek için Amerikalıların Grönland‘da hava ve deniz üsleri inşa etmesine izin vermeyi kabul etti. Grönland şimdi ABD koruması altında.

Macaristan, Yugoslavya’daki saldırıya katıldı: Yugoslavya şimdi 5 ulusun ordularınca istila ediliyor.  Yugoslavya her taraftan parçalanıyor. Macar süvari alayı bile Yugoslavya istilasına katılıyor ancak süvarilerin çoğu yaya: Macaristan bahar zamanı tarlalardaki işler yüzünden atlar orduya ayrılamadı.

Sert bir kum fırtınası sırasında Alman Afrikakorps ilk saldırılarını Müttefiklerin Tobruk kalesine yapıyorlar. Avustralyalı ve İngilizler, Tobruk’a yapılan ilk saldırıya karşılık veriyor ancak Almanlar şehri tamamen kuşatmış durumda.

Fransız subay Alain le Ray, Colditz Kalesi’ndeki “kaçılmaz” denilen Alman hapishanesinden kaçan ilk mahkûm oldu. Fransız subaylar Colditz’den gizli bir tüneli kazıyorlardı. Bununla birlikte Le Ray yerel parktaki bir egzersiz yürüyüşü sırasında kaçtı; şimdi çaldığı kıyafetlerle İsviçre’ye gidiyor.[3]

12 Nisan 1941 Alman karikatüristler, İngilizlerin Yugoslavya’ya “askeri yardım” vaadiyle dalga geçiyor çünkü hiçbir birlik veya donanım gelmedi.

Stalin, SSCB’nin Alman işgali altındaki toprakları ile batı sınırına daha fazla tahkimat inşa edilme emri verdi. 150.000 işçi bulunduysa da kereste ve beton tedariki yetersiz.

Yunanistan’daki ilk Müttefik birlikleriyle karşılaşan Almanlar, seçkin Waffen-SS “Adolf Hitler” Alayı, Avustralya ve İngiliz birlikleri tarafından durduruldu.

Yugoslavya’daki Alman ve İtalyan kuvvetleri doğuya yürürken, Yunanistan’daki Müttefik birlikler işgalciler onları kuşatmadan önce Olympus Dağı çevresindeki savunmasız konumlara çekilmek zorunda kalıyor.

13 Nisan 1941 Yugoslavya’nın işgalinden bir haftadan kısa bir süre sonra Belgrad, şimdilerde Sırp başkentine giren Alman panzerleri tarafından ele geçiriliyor. SS

subayı Fritz Klingenberg, 10 Alman keşif askerinin lideri olacak şekilde Belgrad’a girdi. Şehri çevreleyen devasa güçlerin başında olduğunu iddia edince Belgrad belediye başkanı teslim oldu.

Yunanistan’daki müttefik birlikler yeniden geri çekiliyorlar, Thermopylae hattına ulaşmak için dünkü Olympos savunma hattını terk ediyorlar.

Tobruk’ta, Alman bir makineli tüfeği tarafından ölümcül şekilde yaralanan Avustralyalı Onbaşı Jack Edmondson, bir süngü saldırısına liderlik etmeyi başardı. Afrikakorps saldırganlarının üçünü öldürdükten sonra ölen onbaşı Victoria Haçını kazandı.[4]

14 Nisan 1941 Papa, Katoliklerden barış için dua etmelerini isteyen ve işgal altındaki Avrupa’nın istilacılarını uyaran bir Paskalya mesajı yayınladı: “Vicdanınızın adaletli, insancıl ve ustalıkla başa çıkmakta size rehberlik etmesine izin verin.”

Yugoslavya hükümeti ve 17 yaşındaki Kral Peter, Alman ordusu tarafından kuşatılmadan hemen önce Yunanistan’a kaçtı.

Almanlar Kuzey Afrika’da hızla ilerlerken, Mısır Kralı Faruk, Almanların Nil’e ulaştığı sırada Mihver Devletlerinin müttefiki olarak savaşa katılmaya söz vererek Hitler’e gizli bir mesaj gönderdi. Savaşın başlangıcında, Faruk iki aslanı öldürdüğü bir rüya görmüş, bu yüzden Kahire Hayvanat Bahçesi’nin aslanlarının vurulmasını emretmişti. Saray kâhinine rüyasını anlattığında bu aslanların İngiltere ve Almanya’yı temsil ettiğini söylemiştir.

Alman birlikleri, Arnavutluk’taki bir Yunan ordusunca savunulan Monastir Vadisini (Monastir Gap) ezip geçti. Yunanlıların, İtalyanlara karşı aylarca süren başarısı artık son buldu.

15 Nisan 1941 Japonya ve Sovyetler Birliği aralarında 5 yıllık bir tarafsızlık anlaşması imzaladı: Müttefik olduğu devletlerce (Nazi Almanyası gibi) bir saldırı olsa bile hiçbiri diğerini işgal etmeyecek.

Alman tankları son fethedilen Yugoslavya kenti Saraybosna’nın eteklerinde: Alman ve Macar orduları içerideki savunucuları tuzağa düşürdü.

Hırvat Faşist Ustaş partisi genel başkanı Ante Pavelić, Yugoslavya ‘daki Nazi işgalcileri tarafından yeni bağımsız ülke “Hırvatistan”ın lideri ilan edildi. İtalyan ordusu

tarafından üniforma giydirilip, silahlandırılan 400 Hırvat milis şimdi Zagreb’i işgal ediyor. Mussolini yeni Faşist yoldaşlarına kişisel tebriklerini gönderiyor.

Notlar

[1] http://ww2today.com/3rd-april-1941-rommels-first-success-in-the-desert

[2] İngilizce ‘Palm Sunday’, Paskalya öncesi Pazar gününe düşen Hristiyan hareketli bir bayramdır. Şölen, İsa’nın dört kanonik Müjde’nin her birinde bahsi geçen bir olay olan Kudüs’e zafer kazanmasını hatırlıyor.

[3] https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/1556304/General-Alain-Le-Ray.html

[4] https://www.awm.gov.au/collection/P10676284